Hamilesiniz veya yeni anne oldunuz. Size yardımcı olacak bir kaç bilgi.
Sağlıkla, sevgiyle büyütün.
Yeni doğan çocuklarda gaz sancısı olabilir. Emzirdikten sonra karnı omuzunuza gelecek şekilde tutup, sırtına avuç ortasını çukurlaştırarak ses çıkacak şekilde vurarak gaz çıkarmasına yardımcı olmak gerekir. Emerken ister istemez hava yutan bebekte biriken gazlar ona sancı verir. Eğer emerken uyuduysa hiç rahatsız etmemelidir. Ona sakin davranmak, okşamak, karnını ovalamak, ayaklarını karnına doğru bastırıp çekmek, ayaklarını sıcak tutmak işe yarayabilir. Bitkisel çaylar, gaz damlaları ise henüz bağırsaklar faaliyete yeni yeni geçmeye başladığından daha da fazla gaz ve ağrıya neden olabilir. Saç kurutma makinesi veya elektrik süpürgesi sesi anne karnındaki bağırsak seslerini anımsattığından 15- 20 dakika onu sakinleştirebilir. Yüzüstü yatırıp, karnına ılık havlu sarmak fayda sağlar. Ilık banyo yaptırmak da iyi gelir. Ama 40 günlük olana kadar gaz olması normaldir. Özellikle 3 ayı doldurunca yavaş yavaş geçer. Annenin gergin olması bebeği de etkiler. Mümkün olduğunca sakin ve sevgiyle yaklaşıp kucağa almalıdır.
Bebeklerin tenleri çok naziktir. Kolayca pişik olabilir. Altını değiştirirken kaynatılmış ılık bezle silmek veya alkolsüz ıslak mendille temizlemek gerekir. Üzerini kağıt peçete ile kurulamak sonra da pişik kremini yukarıdan aşağı doğru yavaşça sürmek gerekir. Saf zeytinyağını kızdırıp soğuttuktan sonra ufak bir şişeye koyup pamukla tamponlayarak pişik oluşmadan her gün silerseniz çok faydası olur. Ayrıca vazelin de iyi gelir. Bezleri uzun süre ıslak bırakılmamalıdır. Günde 1-2 kere değiştirme esnasında üzeri bir örtü ile kapatılarak, sıcaksa açık da olabilir poposu havalandırılmalıdır.
Uyumakta zorluk çekiyorsa hamak türü, anne karnındaki pozisyona benzeyen şekilde yatmasını sağlayan beşikler yararlı olabilir. Sallanan beşikler, ninni ve hafif bir müzik sesi onu sakinleştirip uyutur.
Bebeklerin göbek kordonu düşünce ilk banyosu yaptırılır. Daha sonra hava uygunsa hergün, değilse 2-3 günde bir yıkamalıdır. Oda sıcaklığı uygun olmalıdır. Çok sıcak veya soğuk oda zarar verir. Çıkınca giyeceği kıyafetler, havlular önceden hazırlanmalıdır. Akan su altında sıcaklığı ayarlamak zor olabilir. Bu nedenle bir kovaya ılık su doldurup, derece veya dirsekle suyun sıcaklığından emin olduktan sonra yıkamaya başlamalıdır. Kol üzerine alınıp sırtı vücudunuza bakacak şekilde tutularak veya bebek küvetinde file üzerinde önce sırtı ince sabunlu tülbentle yıkanmalıdır. Sonra öne çevrili aynı şekilde yıkamalıdır. En son kafa öne eğik olacak şekilde tutup kafası yıkanmalıdır. Bu şekilde korkmadan ve gözüne köpük kaçmadan kolayca yıkanabilir. Havlu iki tane olursa ıslanan havluyu alttan çekip üşütmeden kolayca üzerini giydirebilirsiniz. Oda sıcaklığı uygunsa bebebeyağı ile omuz, göğüs ve bacaklarına yumuşak hareketlerle masaj yapmak onu rahatlatır. Bebekler çok kalın giydirilmemelidir. Oda sıcaklığı 22-24 derece olmalıdır. Terleyince hemen çamaşırları değiştirilmelidir. Gece 18-22 derece yeterlidir.
Tırnakları ile yüzünü çizebilir. Küçük eldivenler giydirin. Banyo yaptıktan sonra uyurken minik tırnaklarını rahatlıkla kesebilirsiniz.
Anne sütü çok yararlıdır. Doğumdan 1 saat sonra emilen ağız sütü bebeği dışarıdan gelecek hastalıklara 5-6 ay korur. Emen bebeklere ilk 6 ay su dahi verilmemelidir. Çünkü anne sütünde çocuğun büyüme ve gelişmesi aynı zamanda da enfeksiyonlardan korunması için her türlü madde vardır. Sütün yetersiz olması veya zorunluluklar dışında 2 yaşına kadar emzirmelidir. Emmek istemeyen, dikkati dağılan bebeklere annenin boynuna asacağı sevdiği bir oyuncak onun dikkatini toplamasına yardımcı olacaktır.
Anne sütünü artırmak için bol bol su(en az 2 litre) için, yoğurt, bal şerbeti, ayva, maydanoz, marul, turp, şalgam, kuru incir, ceviz, badem, hurma yiyin. Çorba, komposto için. 8-9 saat uyuyun, en önemlisi stresten uzak durun. Gaz problemi yoksa soğan yiyin, bulgur çorbası ve üzüm, elma ve incir hoşafı için, nohut ve kırmızı mercimek yiyin. Karalahana ve ısırgan otu da sütü artırır. Dereotu ve taze incir, kayısı da süt artırır.
Özellikle ilk doğumda yeni doğan bebeklerin kolay ve zahmetsiz meme emmesi için doğumdan 15-20 gün önceden kremlerle ovularak meme başı çıkarılmalıdır.
Doğumdan hemen sonra bebek emzirilmelidir. Bir göğüsteki süt tamamen bitince diğer göğüse geçilmelidir. Kahverengi bölge ağzına girecek şekilde yerleştirilmelidir. Yeni doğanların çenesi çabuk yorulacağı için sık sık ve her emişte 20 dakika emzirilmelidir. Fakat bu tahrişe, çatlağa yol açar ve acı verir. Önlemek için her emzirmeden sonra yan etkisi olmayan koruyucu kremler veya saf zeytinyağı sürülebilir. Emzirme sütyenleri ve içine koruyucu, sütün dışarı sızmasını önleyen ince tamponlar yardımcı olabilir.
Emziren annelerde bazen göğüsler şişer, süt katılaşır. Hemen sıcak suya batırılan sıkılmış havlu ile aşağı doğru kompres yaparak sütün boşalması sağlanır. Olmazsa doktora başvurmalıdır.
Büyüdükçe (2-3 aylık)bu aralık 2 saate ve emzirme süresi 15 dakikaya düşürülmelidir. 6 aylık olduktan sonra 3-4 saat aralıklarla emzirilmelidir. Siz yemek yerken yanınızda oturtup, yemekleri kaşıkla alıp koklatırsanız yemeye daha kolay alışacaktır. Biberon azaltılarak kaşık ve bardak ile gıdalar verilmelidir. 6 aydan sonra evde mayalanmış taze yoğurt şeker katılmadan önce 1 çay kaşığı daha sonraları azar azar artırarak 2-3 yemek kaşığı verilebilir. Her yeni verilen gıdaya kolay alışması için ilk kaşığa konacak 1-2 damla anne sütü işinizi kolaylaştıracaktır. Evde sıkılmış taze meyve suları (elma, portakal, kayısı, armut) azar azar verilmelidir. Pirinç unundan yapılan mamalar süt azsa takviye edilebilir. 7_8 aydan sonra sebze çorbaları, püreleri ve rendelenmiş meyveler verilebilir. Onu yemek zamanı sofraya oturtup yiyeceklerin kokusuna alıştırmak fayda sağlar. 1 yaşından sonra ise sofrada bulunan her şeyden çok ağır yemekler hariç olmak üzere az miktarda verilip çeşitli yiyeceklere alıştırılmalıdır.
Sütten keserken kademeli olarak her gün bir öğün süt verme sayısı azaltılmalıdır. Önce öğle öğünü kesilip yerine ona uygun yemek vermek gerekir. Daha sonra ikindi, sonra sabah, sonra akşam olarak kesmelidir. En son gece yatarken olan kesilirse daha kolay olarak hem bebeğiniz alışır, hem kendinizin sütü azalarak şişlikler önlenmiş olur. Ayrıca sırtüstü yatıp göğsü arkaya doğru sıvazlamak da sütün azalmasına yardımcı olur.
Bebeğinizi kansızlıktan korumak için, demir yönünden zengin olan et, yumurta, nohut, fasulye, mercimek, bulgur, pekmez ile besleyin.
1 yaşına kadar yiyeceklerine tuz ve şeker koymayın. Salça ve baharat eklemeyin. Bal yedirmeyin. Yumurta beyazı, çilek, kakao, çikolata alerji yapabilir. Bazı çocuklarda inek sütü kabızlık yapabiliyor veya alerjiye neden olabiliyor.
Bebeğiniz için pişirdiğiniz yemeklerin kalanını buzdolabında muhafaza edin. 24 saat içinde tüketin. Isıtırken ocakta doğrudan değil, bebeğinizin yiyeceği kadar bir kaseye aldıktan sonra kaynar suyun içinde ılımasını bekleyip yedirin.
Anne sütü fazlaysa sağılarak buzdolabında 8 gün, buzlukta özel poşetlerde 2-3 ay saklanabilir. Gerekli zamanlarda çıkarıp sıcak suda çözülmesi sağlanarak kullanılabilir.
Bebeklere vereceğiniz süt biberona koyup soğuk suda bekletilerek soğutulur. Isınan su dökülüp yenisi konarak mümkün olduğunca kısa sürede süt soğutulmalıdır. Kendi kendine soğumasını beklerseniz mikrop ürer.
Küçük bebekleri kucağınıza alınca mutlaka belinden de tutun.
Altını yüksek yerde değiştirirken bir eliniz karnında olsun ki dönerse düşmesin.
Kulak temizleme çubuğu ve 7-8 aya kadar bebe şampuanı kullanmayın.
Yürütece 6 aylık olunca binebilir. Günde 2-3 kez, her binmede 15 dakikadan fazla durdurmamak kaydıyla onu oyalayabilirsiniz. Önünde renkli oyuncaklar, çıngırak olmalıdır.
İlk süt dişleri 6-8 ay arasında çıkmaya başlar. Önce alt ön dişler, daha sonra ön üst dişler arkaya doğru üst dişler ve azı dişleri çıkar. 3 yılın sonunda dişler tamamlanır. Diş çıkarırken diş eti kaşınması, salya, huzursuzluk, hafif ateş, iştahsızlık görülebilir.
Özellikle ilk 3 ay emzik mümkün olduğunca kullanılmamalıdır. Kullanıyorsanız günde bir kere kaynar su ile yıkamak gerekir. Yere düşerse mutlaka yıkanmalıdır. Uyuyunca ağzından alınmalıdır.
Bebek kıyafetleri özellikle iç çamaşırları deterjanla yıkanmamalıdır. Onların nazik vücuduna zarar verebilir. Sabun veya sabun tozu ile yıkanmalı ve bol su ile durulanmalıdır.
Çocuklar için en önemli şey uykudur. Bebekken iki saat uyanık kalsa yeterlidir. 2 yaşından sonra 10-12 saat uyanık kalabilir. Diğer zamanını uyuyarak geçirmelidir. Özellikle 20’den sonra uyumalıdır. Geç yatmak iyi değildir. Uykusunu alan çocuk daha sakin ve neşeli olur. Ara sıra pijamalarıyla yatak üzerinde yuvarlanması, zıplaması sağlığı açısından gereklidir.
Çocuklara çeşitli gıdalar verilmelidir.Tatlılar, kızartmalar, hamur işleri ara sıra yedirilmelidir. Jöleli renkli şekerler, çikolata, mayonez, atıştırmalıklar, gazlı içeceklere kesinlikle alıştırmamak gerekir. 1,5-2 yaşından sonra kendi yemeğini kendi yemesine, masada herkesle birlikte yemek saatinde oturmasına özen göstermelidir.
Bebekler sizin giysinizden bir kat fazla giydirilmelidir. Soğukta ince, yün, 2-3 kat giydirilmelidir. Dışarı çıkarken bir atkı ile ağız ve burnunu kapamak soğuk havanın aniden girmesini önler.
İshal olan çocuklara bol su, ayran, yoğurt, evde sıkılış elma suyu, muz, çorba verilmelidir.
Grip olursa aspirin verilmemelidir. Bol sıvı içirin. Limonlu, ılık ballı su iyi gelir.
Kabız olan çocuklara biraz çay kaşığında bademyağı veya pekmez içirirseniz faydası olur. Yoğurdun faydası olur. Sıvı alımı biraz artırılarak, yemeğine konulan tereyağı veya zeytinyağı biraz artırılmalıdır. İnek sütü içiyorsa azaltılmalı veya kesilmelidir.
Sıcaktan isilik olan çocukların vücudu kaynatılmış suya batırılan pamukla silinmelidir. Sık sık nişastalı su ile yıkamak, pudra sürmek, nemlendirici kremler ve ince giysiler giydirmek isilik olmasını engelleyebilir.
Çocuklar mutlaka güneşe çıkarılmalıdır. Günde bir kere dahi olsa hava rüzgarlı ve aşırı soğuk değilse mutlaka temiz hava aldırılmalıdır. Yazın ise kafasına şapka geçirerek güneşte kumda veya çimlerde oynamasını sağlamalısınız.
İyi davranışları oyun veya fiziksel, sosyal aktivitelerle ödüllendirilmelidir. Yaptığı olumlu davranışlar övülmelidir. 2-3 yaşından sonra yanlış davranışları ise göz teması sağlanarak, tatlı dille, davranışının hatalı olduğu belirtilmeli, özür dilemesi sağlanmalıdır. Sonucunda mutlaka sarılıp, onu sevdiğinizi belirtmelisiniz. Sizin kararlı ama sakin olmanız onu yanlış davranışlarda bulunmaktan uzaklaştıracaktır. Yanlış bir davranışında evdekiler aynı tepkiyi vermeli, birinde toleranslı davranıp diğerinde eleştirmemelidir.
1,5-2 yaşından sonra tuvalet eğitimi vermelidir. Lazımlığın onun özel eşyası olduğu belirtilmeli önceleri giyinik olarak 10-15 gün sonra bezi çıkarılıp hangi saatlerde dışarı çıkıyorsa o saatlerde lazımlığa oturtularak beklemelidir. Lazımlık kullanmıyorsa uygun bir tuvalette yapmasını sabırla beklemelidir. Tuvalet eğitimi 3 aya yakın sürebilir. Yapınca alkışlamak, takdir etmek onun daha kolay alışmasını sağlar. Küçük çişi için de sık sık sorup, tuvalete götürerek kolayca alıştırabilirsiniz.
Çocuklara emilerek yenen yuvarlak şekerler,nohut, fasulye, mercimek taneleri, yüzük, bilye, mandal, boncuk, düğme, kibrit gibi şeyler ve batıcı, delici olan makas, çatal, bıçak, şiş, tığ gibi şeyler verilmez. Oynarken burnuna kaçar, yutabilir, üzerine düşebilir. Boğazına bir şey kaçarsa öksürtmek, çıkmıyorsa başını öne eğip kürek kemiği arasına vurmak, veya ayağından aşağı doğru sallamak çıkmasına yardımcı olabilir. Elle çıkarmak belki daha geriye kaçmasına sebep olabilir. Bu arada mutlaka doktor çağırmalıdır. Çamaşır suyu, ilaç gibi şeyler içtiyse sarımsaklı yoğurt yedirerek kusturmak fayda sağlayabilir ama hemen doktora yetiştirmelidir.
Çocuk olan ev içinde kedi, köpek gibi evcil hayvanlar beslenmemelidir. Kılları nefes ile girer ve ciğerde kist yapabilir. Kuşlar da alerji yapabilir. Hayvanları seven insanları da sever ama çocuklara uzaktan sevdirmekte fayda vardır.
Çocuklar ateşli iken kalın giydirilmez. Ona titreme gelse dahi üstü örtülmemelidir. Oda sıcaklığı düşürülmelidir. Ilık suya batırılıp sıkılmış pamukla koltuk altları ve kasıkları silinebilir. Atei 38 dereceyi geerse soup üzerine bir çarşaf örtülmelidir. 40 ı geerse ılık suyla ıslatılmış havlu sarılır. Halâ ateşi düşmezse ılık su ile duş yaptırılır. Düşmezse doktora danışmalıdır.
Arabada bebekse kendi koltuğunda, değilse arka koltukta oturtulmalı ve kapı mutlaka kilitli olmalıdır. Arabada 5 dakikalık dahi olsa yalnız bırakıp gitmemelidir.
Masa örtüleri çekeceği uzunlukta olmamalıdır.
Cam bardak, sürahi, vazo, kolonya şişesi uzanabileceği yükseklikte olmamalıdır.
Soba, fırın gibi şeyler sıcakken yanına yaklaşmasına izin vermemelidir.
Naylon torba, balon gibi şeyler tehlikeli olabilir. Özellikle naylon torbayı kafasına geçirip havasız kalabilir. Bu gibi şeylerle oynatmamalı, balon verilecekse yanında siz varken oynamalıdır.
Çocuklar yükseğe atılıp tutularak, kollarından tutup çevirerek veya omuza alınarak oynatılmaz. Ani bir hareket düşmelerine veya kolunun çıkmasına neden olabilir. Daha tehlikesiz oyunlarla da onu mutlu edebilirsiniz.
Çok sıcak yemek yanında çocukları kucağınıza almayın. Ufak bir hareketi yanmasına neden olabilir.
Çocukları çok rüzgarlı havalarda, hava kirliliği olan ortamlarda gezdirmeyin.
Onlara her zaman sevgi ve şefkatle yaklaşın. Bağırmayın, dövmeyin, korkutmayın. Böyle hareketler çocuğun ruhsal gelişiminde aksaklıklara yol açabilir. Her zaman sakin, kararlı, sabırlı olmaya çalışın. Eşinizle iyi geçinin. Anne ve baba iyi anlaşırsa çocuklar da mutlu bir yaşama kucak açarlar.
Sevgiyle kalın.
